Οργάνωση της καθημερινής σχολικής μελέτης

Στις μέρες μας, η διαδικασία της μελέτης μπορεί να γίνει ένα αρκετά προκλητικό εγχείρημα για τα παιδιά. Οι κακές συνήθειες διαβάσματος και το άγχος για την ύλη που πρέπει να αφομοιώσουν έρχονται να καταστήσουν τη σχολική μελέτη μία καθημερινή επώδυνη διαδικασία και έναν δυσεκπλήρωτο στόχο. Η ύπαρξη οργάνωσης/προγράμματος στην καθημερινότητα των παιδιών, καθώς και η εφαρμογή συγκεκριμένων στρατηγικών αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για μια αποδοτικότερη μελέτη.

Συμβουλές οργάνωσης της μελετης

Α. Ο κατάλληλος χώρος

• Χώρος καλά φωτισμένος και άνετος
• Πρέπει να υπάρχει ησυχία και όσο το δυνατόν λιγότερα εξωτερικά ερεθίσματα (παράθυρο, ηλεκτρικές συσκευές, φαγητό).
• Παροτρύνουμε το παιδί να διαβάζει στον ίδιο χώρο για να τον συνδέσει με τη διαδικασία της μελέτης.
• Πριν ξεκινήσει η μελέτη καλό είναι να έχει δίπλα του ό, τι θα χρειαστεί για τη μελέτη του: μολύβια, στυλό, τετράδια, νερό κλπ. Το να σηκώνεται και να ψάχνει κάθε φορά κάτι που του λείπει λειτουργεί διασπαστικά στη συγκέντρωση.

Β. Η οργάνωση χρόνου

• Δημιουργούμε ένα χρονοδιάγραμμα ημερήσιας μελέτης.
• Ορίζουμε την ώρα έναρξης και λήξης της μελέτης.
• Ορίζουμε τους χρόνους που θα γίνονται τα διαλείμματα.
• Ορίζουμε τη σειρά των εργασιών μαζί με το παιδί, ξεκινώντας από τα πιο δύσκολα μαθήματα. Έτσι, όταν αργότερα αισθανθεί κούραση, θα έχει να αντιμετωπίσει τα ευκολότερα.
• Ελέγχουμε τη διαθεσιμότητα του παιδιού για μελέτη. Για να μπορεί να μελετήσει αποτελεσματικά το παιδί χρειάζεται να παρουσιάζει κατάλληλα επίπεδα συγκέντρωσης.
• Η καθημερινή μελέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τη διάρκεια που ορίζει το αναλυτικό πρόγραμμα της κάθε τάξης.

Γ. Χρησιμοποιούμε κίνητρα και ανταμοιβές

• Υποσχόμαστε στο παιδί κάτι ευχάριστο μετά το τέλος της μελέτης προκειμένου να έχει κάτι να αδημονεί. Αυτό θα είναι ένα ισχυρό κίνητρο για να ολοκληρώσει το διάβασμα της ημέρας, αλλά και η ανταμοιβή του. Μπορεί να είναι μια βόλτα στην πλατεία ή ένα αγαπημένο επιτραπέζιο παιχνίδι.
• Τηρούμε πάντα ότι έχουμε υποσχεθεί. Μόνο εάν υπάρχει συνέπεια στα όσα λέμε στο παιδί, θα έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Τεχνικές βελτίωσης της μελέτης των μαθημάτων

1. Ανάγνωση
   • Διαβάζουμε δυνατά μικρό κομμάτι του κειμένου.
   • Ταυτόχρονα δείχνουμε με το μολύβι ώστε να συντονιστεί οπτικά το παιδί .
   • Ζητάμε από το παιδί να διαβάσει ταυτόχρονα με εμάς το κείμενο (ταυτόχρονη ανάγνωση).
   • Ζητάμε από το παιδί να επαναλάβει μόνο του την ανάγνωση (επαναλαμβανόμενη ανάγνωση).
   • Συνεχίζουμε στο επόμενο κομμάτι με τον ίδιο τρόπο.
   • Ζητάμε συνολική ανάγνωση του κειμένου. Σημείωση: Εάν το αναγνωστικό επίπεδο δεν είναι πολύ χαμηλό, μπορεί να παραληφθεί η ταυτόχρονη ανάγνωση.
2. Κατανόηση κειμένου και προφορική απόδοση νοήματος
   • Χωρίζουμε το κείμενο σε επιμέρους κομμάτια.
   • Ακολουθούμε τα βήματα της αναγνωστικής διαδικασίας.
   • Σταματώντας σε κάθε κομμάτι του κειμένου, ζητάμε από το παιδί να μας πει τι κατάλαβε.
   • Αν δυσκολεύεται, εξηγούμε με απλά λόγια το περιεχόμενο.
   • Ζητάμε να επαναλάβει με δικά του λόγια.
   • Ζητάμε συνολική ανάγνωση του κειμένου. Σημείωση: Εάν το αναγνωστικό επίπεδο δεν είναι πολύ χαμηλό, μπορεί να παραληφθεί η ταυτόχρονη ανάγνωση.
3. Απομνημόνευση
   • Σχεδιαγράμματα (απαιτεί επαρκή οπτική μνήμη).
   • Εντοπισμός «λέξεων-οδηγών» της συνέχειας του νοήματος (απαιτεί επαρκή ακουστική μνήμη).
   • Πρόχειρη ζωγραφική ή παίξιμο ρόλων.
4. Αντιγραφή
   • Διαβάζουμε δυνατά το κείμενο. Το παιδί κοιτά μέσα.
   • Τοποθετούμε το τετράδιο αντιγραφής μπροστά στο παιδί.
   • Τοποθετούμε το κείμενο προς αντιγραφή πάνω από το τετράδιο.
   • Περιθωριοποιούμε το κείμενο προς αντιγραφή, βάζοντάς το σε ένα πλαίσιο ή το κυκλώνουμε.
   • Επιτρέπουμε στο παιδί να κάνει την αντιγραφή με όποιο τρόπο θεωρεί πιο εύκολο (λέξη-λέξη, συλλαβή-συλλαβή κ.τ.λ.).
5. Ορθογραφία
   • Γράφουμε τις λέξεις σε ένα πρόχειρο χαρτί.
   • Σε κάθε λέξη χρωματίζουμε τα γράμματα που μπορούν να αποτελέσουν λάθη/δύσκολα γράμματα, ώστε να διαφοροποιούνται.
   • Διαβάζουμε τη λέξη και αναφέρουμε ποιο γράμμα είναι δύσκολο και πως το γράφουμε.
   • Αφήνουμε το παιδί να έρθει σε επαφή με το οπτικό ερέθισμα για αρκετή ώρα.
   • Επαναλαμβάνουμε με όλες τις λέξεις.
   • Αποσύρουμε το ερέθισμα και ρωτάμε προφορικά την ορθογραφία των λέξεων. Γράφουμε τις λέξεις.

Βιβλιογραφία

1. Αλεξάνδρα Καππάτου (2013). Οι γονείς κάνουν τη διαφορά. Εκδ. Μίνωας.
2. http://www.flowmagazine.gr/article/view/10_tropoi_gia_na_auksiso_ti_sugkentrosi_mou_sto_diavasma/category/personal_development
3. https://www.youtube.com/watch?v=5clUpx5DmcQ&feature=youtu.be

Παιδαγωγικό Κέντρο