Λογοθεραπεία για παιδιά – Ένας πλήρης οδηγός

Τι είναι; Πότε χρειάζεται και γιατι; Πότε πρέπει να ανησυχεί ο γονιός;

Τι είναι λογοθεραπεία;

Εϊναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία των δυσκολιών του λόγου, της φωνής και κατ’ επέκταση της επικοινωνίας σε παιδιά, εφήβους, αλλά και ενήλικες. Στον οδηγό αυτό θα ασχοληθούμε με την λογοθεραπεία για παιδιά και εφήβους.

Πότε χρειάζεται ένα παιδί λογοθεραπεία;

Προσπαθήστε να συγκρίνετε με παιδιά της ηλικίας του και αναρωτηθείτε:

Σας ακούγετε να ΜΗΝ μπορεί να προφέρει σωστά ένα συγκεκριμένο γράμμα ή ήχο;
Επαναλαμβάνει συχνά λέξεις ή τραυλίζει;
Σας προβληματίζει η ένταση, η χροιά ή η “ποιότητα” της φωνής του;
Είναι πάνω από 2,5 ετών και χρησιμοποιεί ελάχιστες λέξεις συνολικά (15 με 20);
Μήπως οι ξένοι δεν καταλαβαίνουν τι λέει;
Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι το παιδί σας δυσκολεύεται να εκφράσει τις σκέψεις του εύκολα και καθαρά;
Μήπως δυσκολεύεται να ακολουθήσει τις απλές οδηγίες σας;

Αν απαντήσατε «ναι» έστω και σε μία από αυτές τις ερωτήσεις, τότε το παιδί ενδέχεται να αντιμετωπίζει μια διαταραχή λόγου ή ομιλίας και καλό θα ήταν προληπτικά να επικοινωνήσετε με ένα Κέντρο Λογοθεραπείας για να πραγματοποιηθεί μια Αξιολόγηση Λογοθεραπείας.

Πότε πρέπει να ανησυχεί ο γονιός;

Οι περισσότεροι γονείς, δυστυχώς, αγχώνονται εύκολα με τις φυσιολογικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν εύκολο μέτρο σύγκρισης, ώστε να καταλάβουν αν υπερβάλλουν ή όχι.

Μην ανυσηχείτε όμως. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό.

Λάβετε υπόψιν ότι τα παιδιά κάνουν “άλματα ανάπτυξης”. Αυτό συμβαίνει και με την ομιλία τους. Έτσι, μπορεί να εκπλαγείτε από την πρόοδο που μπορεί να σημειώσουν στον λόγο τους μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. Συνεπώς, έχετε υπομονή!
Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να αποδεχτείτε ότι κάθε παιδί είναι πολύ διαφορετικό και έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Οι γονείς με 2 ή περισσότερα παιδιά μπορούν εύκολα να το διαβεβαιώσουν.
Διαβάστε τα παραπάνω ερωτήματα και προσπαθήστε αντικειμενικά να συγκρίνετε με παιδιά αντίστοιχης ηλικίας (φίλους, συμμαθητές κτλ.), λαμβάνοντας πάντα υπόψιν την διαφορετικότητα και τον διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης που μπορεί να υπάρχει.
Αν δεν έχετε κάποιο μέτρο σύγκρισης, δείτε τα Αναπτυξιακά Στάδια Λόγου και Ομιλίας βάση της ηλικίας του παιδιού σας που αναφέρονται παρακάτω. Είναι πολύ σημαντικό να λάβετε υπόψιν σας και αυτά τα δεδομένα πριν απευθυνθείτε σε κάποιο Κέντρο Λογοθεραπείας.
Αφού αξιολογήσετε τα παραπάνω, και αν ακόμη το κρίνετε απαραίτητο, απευθυνθείτε σε ένα Κέντρο Λογοθεραπείας για περισσότερες πληροφορίες και περαιτέρω αξιολόγηση.

Τι είναι η Αξιολόγηση Λογοθεραπείας;

Είναι ο ορθός και επιστημονικός τρόπος να απαντηθεί με μεγάλη βεβαιότητα το ερώτημα αν το παιδί αντιμετωπίζει κάποια δυσκολία λόγου και αν θα πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης λογοθεραπείας.

Ένας έμπειρος λογοθεραπευτής κατα την διάρκειας της αξιολόγησης θα ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα:

Θα λάβει ένα ολοκληρωμένο ιστορικό από τους γονείς αναζητώντας πληροφορίες για την ανάπτυξη του παιδιού, το κληρονομικό υπόβαθρο, καθώς και ιατρικού τύπου δεδομένα.
Βάση του ιστορικού, θα συνθέσει την διαδικασία της αξιολόγησης επιλέγοντας τα κατάλληλα διαγνωστικά εργαλεία-τεστ, τα οποία θα χορηγήσει στο παιδί. Η διαδικασία της αξιολόγησης με το παιδί διαρκεί συνήθως 45-60 λεπτά.
Αν το κρίνει απαραίτητο, θα συζητήσει με την διεπιστημονική ομάδα του Κέντρου (Παιδοψυχίατρο, Αναπτυξιολόγο, Ψυχολόγο, Εργοθεραπευτή, Ειδικό Παιδαγωγό κ.α.) και ίσως παραπέμψει σε κάποια από τις ειδικότητες αυτές για συμπληρωματική εκτίμηση.
Είναι σαφώς προτιμότερο να υπάρχει υποστήριξη από έμπειρη Διεπιστημονική ομάδα και για τον λόγο αυτό θα πρέπει οι γονείς να απευθύνονται σε ολοκληρωμένα πλαίσια (Κέντρα Ειδικής Αγωγής) για την σωστή αξιολόγηση των παιδιών.
Τέλος, θα συντάξει την λογοθεραπευτική έκθεση, στην οποία θα περιγράφει αναλυτικά την διαδικασία που ακολούθησε, τα αποτελέσματα των δοκιμασιών, τα συμπεράσματα που προέκυψαν, καθώς και την τελική εκτίμηση για το αν αντιμετωπίζει το παιδί κάποια δυσκολία στην ομιλία και αν χρήζει θεραπευτικής παρέμβασης ή όχι.

Η Αξιολόγηση Λογοθεραπείας είναι μια ευχάριστη διαδικασία για το παιδί, καθώς οι δοκιμασίες πραγματοποιούνται παίζοντας.

Ποιες δυσκολίες λόγου αντιμετωπίζονται με την λογοθεραπεία;

Η λογοθεραπεία εφαρμόζεται στις παρακάτω ξεχωριστές ενότητες δυσκολίων του λόγου και της ομιλίας παιδιών και ενηλίκων:

Αρθρωτικές Δυσκολίες
Φωνολογικές Δυσκολίες
Μαθησιακές Δυσκολίες
Τραυλισμός
Διαταραχές Φώνησης
ΔΑΦ – Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος
Δυσφαγία – Διαταραχές στην Σίτιση και την Κατάποση
Λοιπές Ειδικές Δυσκολίες στην Ανάπτυξη του Λόγου και της Ομιλίας

Το Παιδαγωγικό Κέντρο, ως πρότυπο Κέντρο Λογοθεραπείας αναλαμβάνει την έγκαιρη διάγνωση και εξειδικευμένη αποκατάσταση όλων των παραπάνω δυσκολιών του λόγου και της ομιλίας.

Από ποια ηλικία ξεκινάει η λογοθεραπεία;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος κανόνας. Παρακάτω μπορείτε να δείτε τα αναπτυξιακά στάδια του λόγου, όπως έχουν καταγραφεί από την εμπειρία και την έρευνα σε ένα μεγάλο δείγμα παιδιών. Τα αναπτυξιακά στάδια αναφέρονται στο πως θα εξελιχθεί ένα τυπικό παιδί που αναπτύσσεται με φυσιολογικό ρυθμό.

Κάθε παιδί όμως έχει έναν μοναδικό ρυθμό ανάπτυξης και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται πάντα υπόψιν όταν αξιολογούμε το παιδί με βάση τα παρακάτω στάδια ανάπτυξης. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι κάθε στάδιο ανάπτυξης του λόγου είναι σημαντικό για την εξέλιξη του παιδιού και αποτελεί το σκαλοπάτι για το πέρασμα στο επόμενο.

Οι λογοθεραπευτές είναι σε θέση να αξιολογήσουν όλα τα δεδομένα (αναπτυξιακά στάδια, φύλο, κληρονομικότητα, ιατρικό ιστορικό) και να ενημερώσουν κατάλληλα τους γονείς για τα επόμενα βήματα.

Καλό είναι οι γονείς να αξιολογούν με ψυχραιμία τις δεξιότητες των παιδιών τους και να μην διστάζουν να απευθυνθούν σε κάποιο Κέντρο Λογοθεραπείας για περισσότερες πληροφορίες ή και μια πλήρη λογοθεραπευτική αξιολόγηση.

Απαντώντας λοιπόν στο βασικό ερώτημα, η Λογοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει, αναλόγως των δυσκολιών του παιδιού, από πολύ νωρίς (2-2,5 ετών) για Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές ή και αργότερα (4,5-5 ετών) για απλές Αρθρωτικές Δυσκολίες.

Αποζημειώνεται η λογοθεραπεία από τα Ασφαλιστικά Ταμεία (ΕΟΠΥΥ);

Αποζημειώνεται από όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία που ανήκουν στον ΕΟΠΥΥ. Βασική όμως προϋπόθεση είναι να διαθέτει το παιδί ιατρική γνωμάτευση από Δημόσιο Φορέα, εγκεκριμένη από τον φορέα ασφάλισης. Με την εγκεκριμένη ιατρική γνωμάτευση και τα κατάλληλα έγγραφα από το Κέντρο Λογοθεραπείας που επιλέγει ο γονιός, το πρόγραμμα αποκατάστασης καλύπτεται συνήθως ολόκληρο.

Αναζητάτε κάποιο Κέντρο Λογοθεραπείας να αξιολογήσει και στην συνέχεια να προτείνει λύσεις για την πρόοδο του παιδιού σας;

Το Παιδαγωγικό Κέντρο, λειτουργεί από το 2009 και έχει υποκαταστήματα σε Μελίσσια, Μαρούσι και Αγία Παρασκευή. Διαθέτουμε 100% έμπειρους και καταρτισμένους λογοθεραπευτές με Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, οι οποίοι αναλαμβάνουν με συνέπεια την αξιολόγηση/διάγνωση και στην συνέχεια την αποκατάσταση ενός μεγάλου εύρους διαταραχών λόγου και ομιλίας, με θεαματικά αποτελέσματα στην πρόοδο των παιδιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Κλείστε Ραντεβού Τώρα

Μην αφήνετε μια δυσκολία λόγου να εδραιωθεί!

Η λογοθεραπεία καλό είναι να ξεκινάει το συντομότερο δυνατό. Έρευνες επανειλημμένα δείχνουν ότι η πρώιμη παρέμβαση αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας στα παιδιά που χρειάζονται λογοθεραπεία. Επιπλέον, μειώνει σημαντικά το χρόνο αποκατάστασης της δυσκολίας που αντιμετωπίζει.

Μια διαταραχή λόγου/ομιλίας μπορεί να φαίνεται «ακίνδυνη» μέχρι την ηλικία των 3-4 χρόνων. Συχνά οι γονείς θεωρούν ότι είναι κάτι που θα περάσει μόνο του με τον καιρό. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό όντως ισχύει. Στις περισσότερες όμως το πρόβλημα επιμένει και γίνεται εντονότερο με την είσοδο του παιδιού στο Δημοτικό σχολείο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερα προβλήματα στην κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη.

Τι προσφέρει το Παιδαγωγικό Κέντρο

Στο Παιδαγωγικό Κέντρο προσφέρουμε υπηρεσίες λογοθεραπείας, εφαρμόζοντας σύγχρονες και πανεπιστημιακά αποδεκτές μεθόδους διάγνωσης και αποκατάστασης. Σε συνδυασμό με τους καταξιωμένους λογοθεραπευτές μας μπορούμε να εγγυηθούμε σίγουρα και άμεσα αποτελέσματα, ενώ οι τιμές μας παραμένουν απολύτως προσιτές.

Αναπτυξιακά Στάδια Λόγου και Ομιλίας

Παραπάνω, αναφέραμε κάποιες απλές ερωτήσεις σχετικά με τις ενδείξεις δυσκολιών ομιλίας κάποιου παιδιού. Σε αυτή την ενότητα παραθέτουμε τα Αναπτυξιακά Στάδια Λόγου και Ομιλίας των παιδιών από 0 μηνών έως 7 ετών.

Θα πρέπει να θυμάστε πάντα ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό κι έχει τον προσωπικό ρυθμό εξέλιξης του λόγου και της ομιλίας του. Αυτό είναι πολύ σηματικό και θα πρέπει οι γονείς να το λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τους. Παρακάτω μπορείτε να δείτε τα στάδια ανάπτυξης, τα οποία προκύπτουν από τον μέσο όρο των παιδιών.

Η απόκλιση κάποιου παιδιού από αυτά δεν είναι οπωσδήποτε ανησυχητική, αλλά καλό είναι οι γονείς να ενδιαφέρονται ρωτώντας την γνώμη του παιδιάτρου τους ή κάποιου έμπειρου λογοθεραπευτή.

Μπορείτε να συμβουλευτείτε και τα ορόσημα που αναφέρονται στην σελίδα του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδας (ΣΕΛΛΕ).

0 έως 6 μηνών

Μπορεί να αναγνωρίσει ήχους
Τρομάζει στο άκουσμα κάποιων ήχων
Μπορεί να μιμηθεί κάποιους ήχους
Γυρνάει το κεφάλι στην κατεύθυνση του ήχου
Παράγει ψιθύρους ή ευχάριστους ήχους
Μπορεί να επαναλαμβάνει τους ήχους που ακούει
Το κλάμα του διαφοροποιείται αναλόγως την ανάγκη που θέλει να εκφράσει
Μπορεί να χρησιμοποιήσει ήχους, ακόμη και χειρονομίες για να εκφράσει τις ανάγκες του
Χαμογελάει όταν κάποιος του μιλάει
Χρησιμοποιεί διάφορες εντάσεις φωνής
Διαφοροποιεί το ύφος της φωνής του
Όταν μουρμουρίζει, παράγει τα φωνήματα /m/, /b/, /p/

7 έως 12 μηνών

Ανταποκρίνεται στο άκουσμα του ονόματός του
Μπορεί να ακούσει και να μιμηθεί περισσότερους ήχους
Αντιλαμβάνεται το ναι και το όχι
Όταν μουρμουρίζει έχει ποικιλία στους ήχους που παράγει
Καταλαβαίνει λέξεις σχετικές με συνηθισμένα αντικείμενα, όπως χυμός, κρέμα, παπούτσι
Μπορεί να ακούει όταν κάποιος του μιλάει
Το μουρμούρισμα αρχίζει να γίνεται ακατάληπτη γλώσσα
Προκειμένου να προκαλέσει την προσοχή, μιμείται μερικούς ήχους ακόμη και όταν κλαίει
Χρησιμοποιεί τα ουσιαστικά
Στο λεξιλόγιο αντίληψης έχει πλέον 1 ή περισσότερες λέξεις
Αρχίζει να αντιλαμβάνεται τις απλές εντολές
Στο λεξιλόγιο έκφρασής του υπάρχουν από 1 έως 3 λέξεις

13 έως 18 μηνών

Μιμείται τα πρότυπα επιτονισμού των ενηλίκων
Κάνει ηχολαλία και παράγει μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί)
Δεν χρησιμοποιεί μερικά από τα αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα
Μπορεί να ακολουθεί τις απλές εντολές που λαμβάνει
Αντιλαμβάνεται από ένα έως τρία μέρη του σώματος
Το λεξιλόγιο έκφρασης αποτελείται πλέον από τρείς έως είκοσι λέξεις, οι οποίες είναι κυρίως ουσιαστικά
Κάνει χειρονομίες παράλληλα με την ομιλία του
Ζητάει να του δώσουμε κάποια από τα αντικείμενα που του αρέσουν

19 έως 24 μηνών

Πλέον χρησιμοποιεί τις λέξεις συχνότερα από την ακατάληπτη ομιλία (νεολογισμοί)
Η ομιλία του αρχίζει να γίνεται εν μέρει αντιληπτή και στους ξένους (25 – 50%)
Ξεκινάει τους συνδυασμούς ρημάτων και ουσιαστικών
Χρησιμοποιεί πλέον τις αντωνυμίες
“Χρωματίζει” κατάλληλα την φωνή του όταν κάνει ερωτήσεις
Μπορεί να απαντήσει όταν το ρωτήσουμε «τι είναι αυτό;»
Δείχνει να του αρέσει να ακούει ιστορίες
Καταλαβαίνει πλέον πέντε μέρη του σώματός του
Ονοματίζει σωστά ορισμένα οικεία αντικείμενα
Το εκφραστικό του λεξιλόγιο αποτελείται από 50 έως 100 λέξεις (ή και περισσότερες)
Αντιλαμβάνεται 300 ή περισσότερες λέξεις

2 έως 3 ετών

Ο λόγος του είναι κατανοητός σε ποσοστό 50 έως 75%
Κάνει ηχολαλία όταν δυσκολεύεται στην ομιλία
Μπορεί να αντιληφθεί το «ένα» και τα «πολλά»
Εκφράζει την ανάγκη του να πάει στην τουαλέτα
Ονοματίζει σωστά τα διάφορα αντικείμενα
Ονομάζει τις εικόνες που βλέπει στα βιβλία
Γνωρίζει τα διάφορα μέρη του σώματος με το όνομά τους
Μπορεί να υπακούει σε απλές εντολές, καθώς και να απαντάει απλές ερωτήσεις
Του αρέσει να ακούει ιστορίες ή τραγούδια
Αρχίζει τις ερωτήσεις 1 ή 2 λέξεων
Βάζει στην σειρά Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο χρησιμοποιώντας φράσεις 3-4 λέξεων
Μπορεί να χρησιμοποιεί προθέσεις, άρθρα, ρήματα σε ενεστώτα, πληθυντικό και ανώμαλους τύπους στον αόριστο
Το αντιληπτικό του λεξιλόγιο περιλαμβάνει από 500 έως 900 λέξεις (ή περισσότερες)
Το εκφραστικό του λεξιλόγιο περιλαμβάνει από 50 έως 250 λέξεις (ή περισσότερες)
Το εκφραστικό λεξιλόγιο αναπτύσσεται με μεγάλους ρυθμούς αυτό το διάστημα
Κάνει πολλά γραμματικά λάθη
Μπορεί και καταλαβαίνει σχεδόν το σύνολο αυτών που ακούει
Μιλάει δυνατά
Τα φωνήεντα τα χρησιμοποιεί σωστά
Τα σύμφωνα σε αρχική θέση τα χρησιμοποιεί σωστά
Παράγει περίπου 25 φωνήματα
Χρησιμοποιεί το βοηθητικό «είναι»
Λέει ορισμένα ομαλά ρήματα σε χρόνο αόριστο.
Χρησιμοποιεί κτητικά μορφήματα, αντωνυμίες και την προστακτική

3 έως 4 ετών

Αντιλαμβάνεται πως λειτουργούν τα αντικείμενα
Κατανοεί διαφορές σε έννοιες όπως: μικρό – μεγάλο, μέσα – έξω, ξεκινώ-σταματώ
Ακολουθεί σύνθετες εντολές που περιλαμβάνουν δύο ή και τρία μέρη
Κάνει απλές ερωτήσεις
Απαντάει σε απλές ερωτήσεις: τι, γιατί, που, ποιος
Πλέον ρωτάει συχνά και αναζητά λεπτομέρειες στις απαντήσεις που του δίνονται
Εκφράζει τα συναισθήματά του μέσω της ομιλίας
Κάνει προτάσεις με 4 ή και 5 λέξεις
Γνωρίζει τα περισσότερα αντικείμενα με το όνομά τους
Παρατηρεί τους ενήλικες
Τα ουσιαστικά και τα ρήματα είναι πιο συχνά μέσα στις προτάσεις του
Αντιλαμβάνεται το παρελθόν και το μέλλον
Το αντιληπτικό του λεξιλόγιο είναι 1200-2000 λέξεις
Το εκφραστικό του λεξιλόγιο είναι 800-1500 λέξεις
Η ομιλία του είναι σε πολύ μεγάλο ποσοστό καταληπτή (80%)
Βελτιώνεται η χρήση της γραμματικής
Κάνει σωστά την χρήση του “είμαι” και “είναι” μέσα σε προτάσεις
Μπορεί τα τοποθετήσει σε χρονολογική σειρά δύο γεγονότα
Μπορεί να συζητάει
Κάνει καλή χρήση του ομαλού πληθυντικού, καθώς και ρημάτων σε αόριστο και κτητικών αντωνυμιών

4 έως 5 ετών

Αντιλαμβάνεται την έννοια των αριθμών μέχρι το 3
Γνωρίζει τουλάχιστον 3 χρώματα
Το αντιληπτικό του λεξιλόγιο είναι μεγαλύτερο από 2500 λέξεις
Το εκφραστικό του λεξιλόγιο είναι από 1000 έως 2000 λέξεις (ή και περισσότερες)
Μπορεί να μετρήσει μέχρι το 10 (έστω και μηχανικά)
Συντάσσει σωστά τις προτάσεις
Κάνει προτάσει με 4 έως 8 λέξεις
Μπορεί να δώσει απάντηση σε ερωτήσεις 2 μερών
Κάνει ερωτήσεις για το τι σημαίνουν κάποιες λέξεις
Ο ρυθμός των λέξεων που χρησιμοποιήσει μπορεί να φτάνει τις 185 λέξεις ανά λεπτό
Παράγει τα σύμφωνα με μεγάλη ακρίβεια
Παρατηρείται σημαντική μείωση στις ηχητικές παραλέιψεις και υποκαταστάσεις
Το καταλαβαίνουν οι ξένοι
Λέει τις εμπειρίες του από το σχολείο, τους φίλους του κτλ.
Περιγράφει πολύ καλά μια μεγάλη ιστορία
Μπορεί να ακούσει προσεχτικά μια ιστορία και να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με αυτή
Μπορεί να κάνει χρήση συγκριτικών μορφημάτων, κτητικών αντωνυμιών και μέλλοντα χρόνου

5 έως 6 ετών

Γνωρίζει τουλάχιστον 6 χρώματα και 3 σχήματα
Καταλαβαίνει εντολές 3 μερών
Αρχίζει να χρησιμοποιεί το “πως” στις ερωτήσεις του
Απαντάει όταν του λένε “Γειά σου” ή αν το ρωτήσουν “Τι κανεις;”
Κάνει σωστή χρήση μέλλοντα και αορίστου
Χρησιμοποιεί συνδέσμους
Το αντιληπτικό του λεξιλόγιο είναι τουλάχιστον 10000 λέξεις
Γνωρίζει τα αντίθετα
Λέει τις ημέρες τις εβδομάδας
Μπορεί να μετρήσει μέχρι το 30
Ρωτάει και ανταλλάσει πληροφορίες
Βάζει λεπτομέρειες στις προτάσεις του
Αφηγείται μια ιστορία με ακρίβεια
Λέει τραγούδια και παιδικά ποιήματα ολόκληρα
Του είναι εύκολο να επικοινωνεί με παιδιά κι ενήλικες

6 έως 7 ετών

Μπορεί να ονομάσει γράμματα, αριθμούς, νομίσματα
Βάζει στην σειρά τους αριθμούς
Αντιλαμβάνεται το δεξιά – αριστερά
Κάνει σύνθετες περιγραφές
Το αντιληπτικό του λεξιλόγιο είναι τουλάχιστον 20000 λέξεις
Κάνει προτάσεις 6 λέξεων
Αντιλαβάνεται την έννοια του χρόνου
Λέει την αλφαβήτα
Μετράει μέχρι το 100 μηχανικά
Κάνει χρήση μορφολογικών σημαδιών με κατάλληλο τρόπο
Χρησιμοποιεί παθητική φωνή

Στα Κέντρα Λογοθεραπείας του Παιδαγωγικού Κέντρου αναλαμβάνουμε με συνέπεια την αξιολόγηση/διάγνωση και στην συνέχεια την αποκατάσταση ενός μεγάλου εύρους διαταραχών λόγου και ομιλίας, με θεαματικά αποτελέσματα στην πρόοδο των παιδιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες: