Ανάγνωση | Ευκαιρίες για εξάσκηση

Ανάγνωση είναι εκείνη η διαδικασία κατά την οποία αποκωδικοποιούμε και κατανοούμε γραπτές πληροφορίες. Αυτό σημαίνει ότι κατά την ανάγνωση μεταφράζουμε τα γραμμάτα σε «φωνές» και αποδίδουμε σημασία σε αυτό που διαβάζουμε.

Ευχέρεια στην ανάγνωση έχουμε όταν από τη μια η αποκωδικοποίηση είναι ακριβής, γρήγορη και εκφραστική και από την άλλη η κατανόηση είναι εφικτή. Πολλοί μαθητές δεν κατακτούν ευχέρεια στην ανάγνωση είτε γιατί δεν έχουν αρκετές ευκαιρίες για εξάσκηση, είτε γιατί δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο σε αυτήν, είτε γιατί αντιμετωπίζουν κάποια ειδική μαθησιακή δυκολία. Σε κάθε μία περίπτωση από αυτές η ανάγνωση είναι μια επίπονη και κοπιαστική διαδικασία με αποτέλεσμα το παιδί να αποθαρρύνεται και να τα παρατά.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε στην αναγνωστική ευχέρεια;
Είναι χρήσιμο και ωφέλιμο να δίνουμε κίνητρα στους μαθητές για να συνεχίζουν την προσπάθεια. Μπορούμε να βρούμε δραστηριότητες που τους τραβούν το ενδιαφέρον και μέσα από αυτές να δώσουμε ευκαιρίες για εξάσκηση στην ανάγνωση, οι οποίες μάλιστα δεν θα έχουν «σχολική απόχρωση».

Προτάσεις για εξάσκηση:

• Διαβάζω στην κουζίνα: Αποφασίστε μαζί με το παιδί σας να εκτελέσετε μια συνταγή ενός αγαπημένου του γλυκού ή φαγητού και εκείνο να είναι ο βοηθός σας. Μπορεί το παιδί να διαβάζει ένα-ένα τα υλικά αλλά και τις οδηγίες εκτέλεσης. Καλό θα ήταν να έχετε τροποποιήσει το κείμενο στα «μέτρα» του παιδιού. Ένα κείμενο με απλές λέξεις και μεγάλη γραμματοσειρά θα είναι σίγουρα πιο ευανάγνωστο.
• Διαβάζω στο σούπερ μάρκετ: Μπορείτε να συμφωνήσετε με το παιδί σας να κάνετε μαζί τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ, ζητώντας μάλιστα τη βοήθειά του. Γράψτε μία απλή λίστα για εκείνο, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει μικρές λέξεις αρχικά, με δυο-τρεις συλλαβές (π.χ. γάλα, ψωμί, τυρί, σαλάμι, χυμός) και στην πορεία να προσθέσετε μεγαλύτερες και δυσκολότερες λέξεις (π.χ. κουλουράκια, φρυγανιές).
• Διαβάζω στον μικρό αδερφό: Μπορείτε να ζητήσετε από το παιδί σας να διαβάσει ένα παραμύθι στο μικρότερο αδερφάκι του προκειμένου να σας ξεκουράσει. Επιλέξτε ένα παραμύθι μικρό σε έκταση και με απλό λεξιλόγιο αρχικά.
• Διαβάζω στην τηλεόραση: Αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο σε ηλικία, δοκιμάστε να παρακολουθήσετε μαζί Δελτίο Ειδήσεων. Απομακρυνθείτε από την τηλεόραση προφασιζόμενοι ότι έχετε δουλειά σε ένα άλλο δωμάτιο του σπιτιού και ζητήστε του να σας διαβάζει δυνατά τους τίτλους των ειδήσεων, δηλαδή τις διάφορες λεζάντες που αλλάζουν συχνά κατά τη διάρκεια του δελτίου.
• Διαβάζω στα επιτραπέζια παιχνίδια: Μπορείτε να επιλέξετε οικογενειακά επιτραπέζια στα οποία οι παίχτες πρέπει να διαβάζουν στοιχεία σε κάρτες ή στο ταμπλό του παιχνιδιού απαραίτητα για την εξέλιξη. Ενδεικτικά αναφέρονται Trivial Pursuit, ΝΑΙ ή ΟΧΙ, Ημέρα Πληρωμής, Σώσε το δάσος, ΤΟΡ 10, MONOPOLY και πολλά άλλα.

– Οι προτάσεις είναι ενδεικτικές και μπορούν να προσαρμοστούν στις δυνατότητες του κάθε παιδιού.
– Δίνουμε όσο χρόνο χρειάζεται.
– Αποφεύγουμε διορθωτικές παρεμβάσεις σε αυστηρό ύφος και τόνο.
– Βοηθάμε όταν το ζητήσει το ίδιο το παιδί ή αν δεν καταλάβουμε κάτι από αυτά που διάβασε.

Είναι σημαντικό να μην νιώθει το παιδί ότι κρίνεται για τον τρόπο που διαβάζει εκείνη τη στιγμή! Στόχος είναι να επωφελείται από τη δραστηριότητα και ταυτόχρονα να απολαμβάνει τον χρόνο που περνά μαζί με τον γονέα ή τα αδέρφια του.

Παιδαγωγικό Κέντρο

Πηγές:

– ΠΟΡΠΟΔΑΣ,  Κ. 2002. Η Ανάγνωση. Πάτρα.
– BAKER, L. and A. WIGFIELD. 1999. Dimensions of Children’s Motivation for Reading and Their Relations to Reading Activity and Reading Achievement. Reading Research Quarterly. 34, pp.452-477.
– BLEVINS, W. 2001. Building Fluency: Lessons and Strategies for Reading Success. U.S.A.
– HUDSON, R.F., H.B. LANE and P.C. PULLEN. 2005. Reading fluency assessment and instruction: – What, why and how? The Reading Teacher. 58(8), pp.702-714.
– PIKULSKI, J. and D. CHARD. 2005. Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher. 58(6), pp.510-519.