Αυτισμός | Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)

Ο αυτισμός ή ΔΑΦ (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος) είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή η οποία εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άτομο και το καθιστά ξεχωριστό. Κοινή βάση όλων αποτελούν η μειωμένη επικοινωνία και κοινωνική αλληλεπίδραση καθώς και η δυσκολία στη συμπεριφορά.

Συνδέεται με επαναλαμβανόμενες και στερεοτυπικές συμπεριφορές και την ανάγκη για ρουτίνα. Συνοδά χαρακτηριστικά είναι η υπερκινητικότητα, η ασυνήθιστη παθητικότητα σε καθημερινές δραστηριότητες, η δυσκολία σίτισης και ύπνου αλλά και η επιθετική, ίσως αυτοκαταστροφική, συμπεριφορά.

Τα συμπτώματα του αυτισμού εμφανίζονται συνήθως πριν την ηλικία των τριών χρόνων και τυπικά διαρκούν καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ατόμου. Με την πάροδο των χρόνων, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαγιγνώσκονται με αυτισμό, αγκίζοντας πλέον 1 στα 100 άτομα. Ο αυτισμός παρουσιάζεται σε όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας και κοινωνικής τάξης. Εμφανίζεται περισσότερο σε αγόρια από ότι σε κορίτσια (4:1).

Η αίτια εμφάνισης του αυτισμού παραμένει ακόμα άγνωστη. Έρευνες εντοπίζουν νευρολογικά προβλήματα σε τμήματα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τον λόγο και την ομιλία. Παράλληλα, βιολογικοί και κληρονομικοί παράγοντες συνδέονται με την εμφάνιση του αυτισμού. Η παλιά θεωρία του “ψυχρού γονέα”, εκείνου δηλαδή που στρέφει το παιδί προς τον αυτισμό λόγω μειωμένης εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς αυτό, πλέον είναι άτοπη.

Με την πάροδο των χρόνων, πληθώρα μεθόδων έχουν γίνει γνωστές ως θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη μείωση των συμπτωμάτων του αυτισμού. Τα προγράμματα παρέμβασης αποσκοπούν αφενός στην εκπαίδευση ενός παιδιού ή ενήλικα με αυτισμό και αφετέρου στην εκπαίδευση και υποστήριξη της οικογένειάς του. Ένα εξατομικεύμενο πρόγραμμα θεραπείας συμβάλλει στην εκμάθηση βασικών δεξιοτήτων (αυτοεξυπηρέτηση, κοινωνικές δεξιότητες, αναγνώριση και έκφραση αναγκών και συναισθημάτων) και στην ανάπτυξη της επικοινωνίας. Όσον αφορά τους ενήλικες, έμφαση δίνεται και σε δεξιότητες εργασίας μέσω προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης. Φαρμακευτική αγωγή ενδείκνυται, ύστερα από συνταγή γιατρού, για περιπτώσεις επιθετικής αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, για επιληπτικούς σπασμούς ή υπερκινητικότητα.

Ενδεικτικά θεραπευτικά προγράμματα αποτελούν:

ΑΒΑ (Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς)
PECS (Πρόγραμμα Επικοινωνίας)
TEACCH (Πρόγραμμα Εναλλακτικής Εκπαίδευσης)
EarlyBird και Son-Rise (Πρoγράμματα παρέμβασης μαζί με γονέα)
Sensory Integration (SI) (Πρόγραμμα Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης)

Και συνοδά προγράμματα παρέμβασης, όπως:

DIR/Floortime και Friends’ Play (θεραπεία παιχνιδιού)
Animal/Pet-Assisted Therapy (θεραπεία με ζώα, σκύλοι, άλογα και δελφίνια)

Παιδαγωγικό Κέντρο