Μεγαλώνοντας παιδιά με αυτοεκτίμηση

Η αυτοεκτίμηση είναι μια ευρεία έννοια, αναφέρεται στην υποκειμενική αίσθηση του ατόμου για την αξία του. Περιλαμβάνει την αυταξία, την αποδοχή του εαυτού και την πίστη στις δυνάμεις και τις ικανότητές μας.

Τα παιδιά που έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση ανταποκρίνονται με ευέλικτο τρόπο στις προκλήσεις της καθημερινότητας, επανέρχονται γρηγορότερα από τυχόν ματαιώσεις και σε ένα γενικότερο επίπεδο ζούν ευχαριστιακά, δηλαδή είναι σε θέση να απολαμβάνουν νέες εμπειρίες και είναι “ανοιχτά” σε καινούργια πρόσωπα και καταστάσεις. Συνήθως είναι κοινωνικά, συνεργάσιμα, υπεύθυνα και δημιουργικά.

Αντίθετα η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και ίσως να καθορίσει τη ζώη ενός παιδιού. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση μειώνουν συνήθως τον εαυτό τους και τις δυνάμεις τους, είναι εσωστρεφή, δυσκολέυονται να συμμετέχουν σε νέες δραστηριότητες κι εμπειρίες, γιατί νιώθουν ανασφάλεια, μπορεί να παρουσίαζουν άγχος αποχωρισμού και γενικά επηρεάζονται πολύ από αρνητικά συναισθήματα.

Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στη καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης, αφού είναι οι πρώτοι καθρέπτες του παιδιού κι επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το παιδί διαμορφώνει τις αντιλήψεις του για τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του.

Τροποι ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης:

Κατανόηση και αποδοχή

Είναι σημαντικό τα παιδιά να νιώθουν ότι οι γονείς τους είναι κοντά τους και τα υποστηρίζουν. Κάθε αναπτυξιακό στάδιο είναι διαφορετικό, ωστόσο είναι σημαντικό οι γονείς να παίζουν με τα παιδιά τους, να δείχνουν σεβασμό και ενδιαφέρον για τα θέματα που τα απασχολούν, αλλά και να καταλαβαίνουν ότι οι προσδοκίες τους δε θα πληρούνται πάντα. Οι γονείς είναι δίπλα στα παιδιά τους και τα βοηθούν να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν, ωστόσο καλό θα ήταν να μην επικρατεί στο οικογενειακό πλαίσιο επικριτικότητα, αλλά να αναγνωρίζονται τα επιτεύγματα και τα θετικά χαρακτηριστικά των παιδιών.

Υγιή όρια= ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον

Τα όρια στο οικογενειακό περιβάλλον είναι σημαντικό εργαλείο για τη ζωή του παιδιού. Δεν πρέπει να είναι άκαμπτα και απόλυτα, καθώς με αυτό τον τρόπο δε υπάρχει αλληλεπίδραση στην οικογένεια και τα παιδιά τελικά απομονώνονται από τους γονείς, λόγω του ότι απουσιάζει η αίσθηση στηρίγματος και η κατανόηση των προσωπικών τους αναγκών. Παράλληλα δε πρέπει να είναι και χαώδη, δηλαδή να μην υπάρχουν καθόλου καθορισμένοι και σαφείς ρόλοι στην οικογένεια. Τα υγιή όρια δημιουργούν ένα αίσθημα ασφάλειας στα παιδιά, μέσα από αυτά καταφέρνουν να έχουν ευθύνη για τις πράξεις τους και τον εαυτό τους, μπορούν να μοιράζονται τα συναισθήματά τους με τους γονείς και αυτά τα όρια επιδέχονται επεξεργασία όταν το παιδί μεγαλώνει και αλλάζουν οι συνθήκες της καθημερινότητας. Φυσικά είναι φυσιολογικό τα παιδιά να δοκιμάζουν τα όρια των γονιών τους, καθώς αυτή η δοκιμασία καθορίζει το πόσο ασφαλή νιώθουν δίπλα τους και πόσο αξιόπιστοι είναι. Τα παιδιά πρέπει να καταλαβαίνουν το γίατι επιβάλλονται κάποιοι κανόνες στο σπίτι ώστε να νιώθουν ενεργά μέλη της οικογένειας.

Γονείς ως πρότυπα

Είναι σημαντικό οι γονείς να προσέχουν τα λόγια που λένε στα παιδιά τους, φράσεις όπως “Είσαι άχρηστος”, “Είσαι χαζός” κτλ, μπορούν να λειτουργήσουν σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία στα παιδιά, δηλαδή ασυνείδητα να συμπεριφέρονται με τρόπο που επιβεβαιώνουν τις πεποιθήσεις των γονιών τους γι’ αυτά. Τέλος ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς διαχειρίζονται τα προσωπικά τους αρνητικά συναισθήματα, αποτυχίες και δυσκολίες, λειτουργεί ως πρότυπο στα παιδιά κι έχουν ένα παράδειγμα συμπεριφοράς για τις αντίστοιχες δικές τους εμπειρίες.

Παιδαγωγικό Κέντρο